Kıraat İlmi Allahü tealanın kelamı olan Kur’an-ı kerim’in nasıl okunacağını bildiren ilim. Kıraat ilmi, Kur’an-ı kerim’in nazım şekillerinden (yazıldığı gibi okunmasından) ve tevatür (sağlam ve güvenilir haber) halindeki ihtilaf şekillerinden bahseder.

Kıraatın başlangıcı ve esası tevatüre dayanır. Yani nakil esasına göredir. Kur’an-ı kerim’i ilk okuyan Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamdır. Kur’an-ı kerim, Arapçanın yedi lehçesi üzerine nazil olmuştur. Cebrail aleyhisselam her sene bir kere gelip, o ana kadar inmiş olan Kur’an-ı kerim’i levh-i mahfuzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz dinler ve tekrar ederdi. Vefat edeceği sene iki kere gelip tamamını okudular. Hazret-i Ebu Bekr halifeliği zamanında Kur’an-ı kerim’i kağıt üzerine yazdırdı. Buna “mushaf” veya “mıshaf” denildi. Otuz üç bin sahabi, bu mushafın her harfinin tam yerinde olduğuna sözbirliği ile karar verdiler. Hazret-iOsman, hilafeti zamanında bu mushaftan Eshab-ı kiramın sözbirliği ile Peygamber efendimizin vefat ettiği sene okuduğu kıraat şekli olan “Kureyş” lehçesi üzerine altı tane daha yazdırıldı ve sureler birbirinden ayrıldı. Bu Kur’an-ı kerim’e “Kıraat-i Mütevatir” denir. Mütevatir kıraatin, bugüne kadar hiç değişmeden sağlam ve güvenilir bir şekilde okunmasını sağlayan ve hatta kitaplara yazan yedi veya on imam (alim) olmuştur. Artık bugün, Kur’an-ı kerim bunların bildirdiği şekilde okunmaktadır. Yedi kıraat aliminin bildirdiği kasdedildiğinde “Kıraat-i Seb’a” on alimin bildirdiği için de “Kıraat-i Aşere” adı verilmiştir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi